Höfum við mannskap á þingi og í ríkisstjórn sem getur siglt þjóðarskútunni í heila höfn?

Í Aþenu til forna, þar sem lýðræðið er talið hafa fæðst, notuðu menn myndlíkingu um siglingu til að útskýra markmið pólitískra kosninga, þ.e. að velja hæfasta fólkið. Enginn í ríkinu (skipinu) er betur settur ef æðstu ráðamenn (skipstjórnendur) þekkja ekki lögmálin sem allir menn verða að virða ef ekki á illa að fara. Froðusnakkarar geta litið vel út við stýrið, en engin áhöfn er örugg í slíkum höndum þegar stormar fara að blása og öldur að rísa.

Mennirnir eru ljósverur í þeim skilningi að þeir þrá sannleika, birtu, hlýju og kærleika. Til eru lífverur á jörðinni sem þrífast vel í myrkri og stunda þar blóðuga lífsbaráttu, en maðurinn er ekki þannig gerður, sbr. ótal dæmi úr sögunni um að menn (konur eru líka menn) hafi fórnað lífi sínu, eignum, heilsu, stöðu og öryggi sínu til að verja það sem þau töldu gott, fagurt og satt. 

Vegna útbreiddrar spillingar á Íslandi, vegna mistaka í vali á æðstu stjórnendum, vegna þess að menn hafa misst sjónar á þeim ljósum sem lýst hafa mannkyninu leið í gegnum dimmustu kafla sögunnar, þá er íslensk þjóð á rangri braut, sem mun enda með árekstri / strandi ef ekkert verður að gert. Við höfum fallið í þá gryfju að kalla hið illa gott og hið góða illt. Við höfum reynt að gera myrkur að ljósi og ljós að myrkri, hið ramma sætt og hið sæta rammt. Þessar röngu áherslur endurspeglast í menntamálum þjóðarinnar, pólitískum ræðum og daglegum fréttaflutningi. 

Ísland er frábært land og hefur verið góður staður til að búa á, þangað til nýlega. Við bjuggum í öruggu, samheldnu, frjálsu samfélagi og þrátt fyrir mismunandi pólitískar skoðanir gátum við verið sammála um það sem mestu skiptir, þ.a. hvað teldist gott og illt. Nú hefur þessi samstaða raskast og afleiðingarnar birtast í margvíslegum neikvæðum myndum. Það versta er þó að Íslendingar vilja ekki færa umræðuna upp á æðra plan, vilja ekki heyra minnst á helstu ljósbera mannkynsins, svo sem Jesú Krist, Sókrates eða aðra síðari tíma menn. Nei, þeir halda að stjórnmál eigi bara að snúast um peninga, um það hvernig við getum klórað augun úr hvert öðru, þjónað valdinu (en ekki sannleikanum / Guði) og viðhaldið örlítið lengur þeirri ímynd að allt sé í góðu lagi. En þjóð án áttavita, án siglingafræðinga, án góðra skipstjórnenda getur ekki átt farsæla siglingu. 

Af þessari ástæðu deili ég hér 50 atriða lista sem veitir yfirlit yfir grundvallaratriði klassískrar, vestrænnar, heimspekilegrar, guðfræðilegrar, kristinnar hugsunar, sem unninn hefur verið upp úr skrifum Aristótelesar, heilags Ágústínusar og Tómasar frá Akvínó. 

1. Sannleikurinn er til, og við getum þekkt hann.
2. Trú og rökhyggja eru ekki andstæðir pólar.
3. Alheimurinn er skipulagður, ekki óreiðukenndur.
4. Illska er ekki eiginlegt fyrirbæri, heldur skortur á gæsku. 
5. Hamingjan felst í því að þekkja og elska Guð.
6. Viljinn fylgir því sem hugurinn skilgreinir sem gott.
7. Við syndgum þegar við ruglum saman minni gæðum og æðstu gæðum.
8. Dyggðugt líf byggir á vana, ekki tilfinningu. 
9. Hugrekki er ekki skortur á ótta, heldur stjórn á honum.
10. Lög eiga að byggjast á visku, ekki aðeins valdi.
11. Réttlæti felst í því að hver og einn fái það sem hann á skilið að fá. 
12. Frelsi er ekki að fá að gera hvað sem er, heldur að velja hið góða.
13. Mannssálin er ódauðleg.
14. Líkaminn er ekki fangelsi heldur hluti af því hver við erum.
15. Englarnir eru til og eru hreinir vitsmunir.
16. Allt sem hreyfist er hreyft af einhverju öðru.
17. Það hlýtur að vera fyrsti hreyfandinn (e. first mover) sem hreyfir allt annað.
18. Æðsta tegund þekkingar er speki.
19. Auðmýkt er að sjá hlutina eins og þeir eru.
20. Hroki blindar okkur gagnvart sannleikanum.
21. Hugurinn er gerður fyrir sannleika eins og augað er gert fyrir ljós.
22. Sérhver skapaður hlutur hefur tilgang.
23. Fegurð endurspeglar guðlegt skipulag.
24. Illska uppfyllir ekkert.
25. Kærleikur er að vilja öðrum hið góða.
26. Jafnvel bestu hugsanir okkar eru aðeins leiftur af speki Guðs.
27. Menntun ætti að móta heilsteypta manneskju. 
28. Skynsemi og skilningarvit vinna saman.
29. Við berum ábyrgð á vali okkar.
30. Venja móta persónuleikann.
31. Stærstu bardagarnir eiga sér stað innan sálarinnar.
32. Vel skipulagt líf leiðir til friðar.
33. Sannleikurinn er ekki alltaf það sem við viljum heyra.
34. Þögn hjálpar okkur að heyra spekina.
35. Vinna er hluti af mannlegri reisn.
36. Aðgerðaleysi leiðir til lasta.
37. Þekking án dyggðar er hættuleg.
38. Besta lífið er það sem beinist að Guði.
39. Hæsta verk skynseminnar er íhugun.
40. Mesti kærleikurinn er vinátta við Guð.
41. Sérhver aðgerð ætti að beinast að hinu góða.
42. Við vorum sköpuð fyrir eilífð, ekki aðeins hið stundlega.
43. Veikleiki réttlætir ekki lesti. 
44. Mesta gleðin kemur frá hinum æðstu gæðum.
45. Sannleikurinn breytist ekki eftir skoðunum.
46. Heimurinn er skiljanlegur vegna þess að hann kemur frá skynsamlegum Guði.
47. Vitur maður leitar sannleikans, jafnvel þegar það er erfitt.
48. Guð er ekki í samkeppni við sköpun sína.
49. Að þekkja og elska Guð er tilgangur lífsins.
50. Góð röksemdafærsla er betri en hávær skoðun.