Hver er lærdómurinn?

Síðustu ár hafa verið lærdómsrík fyrir stjórnendur alþjóðlegra risafyrirtækja og handhafa ríkisvalds. Lærdómur þeirra er sá að hafa má gagnvæman hag af því að beita fjölmiðlum og kennivaldi til að ýta undir ótta meðal almennings, því ótti er besta stjórntækið. Sem dæmi er hér þýsk skýrsla um umhverfismál, þar sem berum orðum er sagt að stjórnvöld geti notfært sér reynslu síðustu missera, enda hafi þar komið fram að í krísuástandi geti stjórnvöld beitt pólitískum aðgerðum til að setja höft á athafnir borgaranna, þ.e. ef stefnumálin eru sett fram og kynnt á þann hátt að meirihlutinn styðji þau. Hættan er sú að einmitt þetta verði langvinnustu og alvarlegustu afleiðingar „kófsins“ og sannarlega er nú unnið að því á alþjóðlegum vettvangi að ólýðræðislegar stofnanir geti lokað landamærum og fyrirskipað notkun bóluefnapassa án þess að þjóðríkin fái rönd við reist.  

Reynsla síðustu ára ætti að hafa kennt okkur að treysta ekki í blindni öllu því sem kemur frá stóru fjölmiðlunum, vísindamönnum, læknum og sjálfskipuðum handhöfum kennivalds almennt. Fjölmargar ríkisstofnanir hafa brugðist eftirlits- og aðhaldshlutverki sínu, hætt að þjóna almenningi og gengið í eina sæng með ,,lobbýistunum" og stórfyrirtækjunum. Ein skýringin er sú að þeirra sé freistað með von um bjarta framtíð í þjónustu alþjóðlegra stórfyrirtækja. Mögulega rætast þessar vonir þeirra, a.m.k. meðan almenningur trúir öllu sem hann heyrir í fréttatímunum: Að ónæmiskerfi okkar sé gagnslaust, að lyf séu mikilvægari en hollt mataræði, að öfgamenn leynist í öllum skúmaskotum, konur séu karlar, Guð sé vondur. 

En útkoman gæti líka orðið sú að fólk stigi niður fæti, neiti að gleypa ósannindin sem er haldið að okkur daglega, neiti að framfylgja heimskulegum reglum, treysti sínu eigin innsæi, vinni á grundvelli eigin hyggjuvits, hafni hræðsluáróðri, skynji að rödd sannleikans kemur innan frá, en ekki utan frá.