Hvers vegna höldum við þjóðhátíðardaginn hátíðlegan?

Sá sem semur lögin í landinu er sá sem stjórnar landinu. Í dag halda Íslendingar þjóðhátið til að fagna því að við erum sjálfstæð. Að vera sjálfstæð þýðir það að við eigum okkar eigið þing, sem setur fyrir okkur lög. Við fáum að kjósa þá sem setja þessi lög og ef við erum ósátt við það sem þau gera getum við kosið einhvern annan, sem við treystum betur. Lögin eiga sem sagt að vera sett til að bæta líf fólksins í landinu. Lögin eiga að vera samin út frá aðstæðum á Íslandi. Svo eigum við okkar eigin dómstóla, sem hafa síðasta orðið um gildi þessara laga og efni þeirra. Og svo höfum við hér ráðherra, lögreglu og ýmsar ríkisstofnanir sem eiga að sjá til þess að þessi lög séu framkvæmd rétt. Þessu öllu fögnum við, sérstaklega á þjóðartíðardaginn, sem er fæðingardagur Jóns Sigurðssonar. Nú situr fólk á Alþingi sem vill breyta þessu og láta semja lögin í útlöndum og að höfundar laganna skuli vera fólk sem enginn hefur kosið. Auk þess vilja þau að útlendir dómstólar fari með allt dómsvald um þessi lög og að útlent vald annist eftirlit með því hvernig Íslendingar framkvæma lögin.

Af hverju vilja íslenskir þingmenn nú færa þetta vald frá Íslandi til útlanda?

Nærtækasta skýringin er einhvers konar ótti. Það getur verið ótti við viðbrögð þessa útlenda yfirvalds. Ótti um að eiga minni viðskipti við þetta yfirvald, ég veit það ekki, en ég veit bara að það að óttaslegið fólk hugsar ekki rökrétt. Við þurfum að ná tökum á óttanum til að geta hugsað skýrt.

Hvernig náum við tökum á óttanum?

Það er ekki alltaf hægt, en besta leiðin er að stíga inn í óttann og horfast í augu við það sem skelfir okkur. Í Alþingishúsinu er málverk af Jóni Sigurðssyni á Þjóðfundinum 1851 þegar hann reis upp og mótmælti erlendu valdi.

Var hann hræddur við afleiðingarnar?

Örugglega. En þegar hann hafði mótmælt þorðu aðrir Íslendingar á fundinum líka að mótmæla. Hugrekki er smitandi. Voru þeir verðlaunaðir síðar af kónginum? Nei. Þeir voru reknir úr störfum sínum og kóngurinn sá til þess að Jón Sigurðsson fengi aldrei gott starf á Íslandi. Hann þurfti því alla sína ævi að búa fjarri föðurlandi sínu. En málverkið hangir enn uppi á Alþingi og minning þessara hugrökku Íslendinga lifir enn því þeir voru tilbúnir að fórna eigin frama og eigin hagsmunum fyrir frelsi landsins og þjóðarinnar. Þeir vissu - og það þarft þú líka að vita - að ófrjáls maður (og ófrjáls þjóð) lifir í niðurlægingu. Fullur magi kemur ekki í stað þeirrar tilfinningar að ráða sér sjálfur. Jón Sigurðsson dó árið 1879 en árið 1944 var ákveðið að gera fæðingardag hans, 17. júní, að þjóðhátíðardegi. Hann fékk aldrei að upplifa það að vera þjóðhetja í lifanda lífi, en Íslendingar skildu hvað hann var að tala um því hann snerti streng í hjarta Íslendinga, þar sem endurómar ást til landsins og umhyggja fyrir framtíð þjóðarinnar og alls sem íslenskt er.  

 

Athugasemdir

[Ómar Geirsson, 17.6.2025 kl. 11:46]

Virkilega vel skrifað Arnar og hafðu mikla þökk fyrir Varðstöðu þína.

Já, óttinn er til að takast á við.

Kveðja að austan.