Við erum fædd til að vera frjáls og sjálfstæð

Í gær vitnaði ég hér til Roberts Kennedy yngri. Í frægri ræðu sem föðurbróðir Roberts, John F. Kennedy, þáverandi bandaríkjaforseti, hélt 27. apríl 1961, kallaði hann eftir því að fjölmiðlar veittu styrk og stuðning í baráttunni fyrir því að við gætum orðið það sem við „fæddumst til að vera“, þ.e. „frjáls og sjálfstæð“.

RFK yngri hefur verið meðal þeirra sem harðast hafa gagnrýnt stjórnmála- og fjölmiðlamenn nútímans fyrir að hafa brugðist hlutverki sínu þegar kórónuveirufaraldurinn (C19) brast á. Í stað þess að standa vörð um frelsi og sjálfstæði borgaranna og takast á við veiruna með markvissum sóttvarnaaðgerðum til varnar þeim sem voru í mestri hættu (meðalaldur látinna v/C19 var um 82 ár), var farin sú leið að framfylgja ofríkisstefnu með því að þrengja að málfrelsi, ala á aðskilnaðarhyggju, stunda hræðsluáróður o.s.frv.

Þetta má ekki gleymast, þ.e. ef við viljum að eiga möguleika á að verjast næst þegar samfélögum okkar verður lokað í nafni lýðheilsu. Samkvæmt frumvarpi til nýrra sóttvarnalaga verður heimilt með reglugerð (!) að loka öllu ef heilbrigðiskerfið annar ekki álagi, sbr. 28. gr. frumvarpsins.

Heilbrigðiskerfi voru sett á fót til að verja líf og heilsu, væntanlega til að við gætum verið „frjáls og sjálfstæð“. Frumvarp til nýrra sóttvarnalaga gefur innsýn í annan veruleika, þar sem hagsmunir heilbrigðiskerfisins verða notaðir til að svipta okkur frelsi og sjálfstæði. Hættan er sú að hefðbundin stjórnmál verði leyst af hólmi með heilsufars-harðstjórn, þar sem einblínt verður heilbrigðismál og skírskotun til þeirra notuð til að þrengja ramma leyfilegs lífs, jafnvel þannig að stjórnarskrárákvæðum verði vikið til hliðar með vísan til sérstakra aðstæðna (fordæmalausra tíma).

Á endanum munu menn standa frammi fyrir grundvallarspurningum um hvers konar samfélagi við viljum búa í: Erum við sjúklingar sem getum ekki lifað án eftirlits og umsjónar? Eða erum við heil, frjáls og sjálfstæð? Svarið liggur í því hvort við treystum okkur – og samborgurum okkar – til að taka ábyrgð á okkur sjálfum og viðfangsefnum daglegs lífs. Framtíð vestræns lýðræðis gæti oltið á svarinu við þessum spurningum.